Emeklilikte eksik prime çare

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; çalışanların yüzde 36’sı kayıtdışı. Yani kabaca 10 milyondan fazla kişi sigortasız çalışıyor. Sigortasız çalışılan sürede, işveren SGK’ya işe giriş bildirgesi vermiyor. Dolayısıyla prim yatmıyor veya eksik yatıyor. Maaş yüksek olduğu halde asgari ücret üzerinden yatan primler de var.

Hizmet tespitiyle

Yatmayan sigorta primi çalışanların geleceğinden alıp götürüyor. Yasa, primi eksik yatanlara da hiç yatırılmayanlara da mahkemelerde ‘hizmet tespit davası’ açma hakkı tanıyor. Bu yolla dava açan binlerce kişi emekliliğini öne çekti. İşçi, sigortasız çalışarak geçirdiği sürenin son yılından başlayarak 5 yıl içerisinde hizmet tespit davası açabilir. Eğer işçi ölmüşse, hak sahipleri de dava açma hakkına sahip. Bu durum özellikle dul ve yetim maaşı almayı sağlıyor.

Delilleri saklayın

Elinizde sağlam belgeler, şahitler varsa mutlaka ‘iş mahkemesinde’ hizmet tespit davası açın. Dava açmak için delil olarak kullanılabilecek kalemler şunlar: SGK işyeri dosyası, sigortalının işyeri sicil dosyası, işverenin mesleki kuruluş kaydı, esnaf sicil kaydı, ticaret odası kayıtları, vergi mükellefiyet kayıtları, ücret bordroları, tanık, bilirkişi.

Borçlanma imkanı

Askerlik borçlanması ve doğum borçlanması eksik prim olduğunda ilk akla gelenler. Böylece hem prim hem de yaştan kazanabiliyorsunuz. Sigortadan sonra yapılan 3 doğum 2160 gün (6 yıl) kazandırıyor. İlk sigorta yaptırılmadan önce yapılan askerlik ise borçlanılan gün kadar işe giriş tarihini geri çektiği için emeklilik yaşı ve prim şartı azalıyor.

Memurların hakkı

Memurlar ücretsiz izin sürelerini daha sonra borçlanarak emeklilik hizmetinden saydırabiliyor. Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurtiçinde veya yurtdışında geçirilen doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri de borçlanma kapsamında. Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri de borçlanma kapsamında.

Avukatlarda durum

Sigortalı olarak yapılan avukatlık stajı diğerlerinden ayrı olarak emeklilik hesabından sayılıyor. Tutukluluk ve gözaltında geçen süreler de borçlanılabiliyor. Bu süreleri mahkum olunmadığı sürece borçlanarak hizmetinizden saydırabilirsiniz. Yine ekonomik kriz dönemlerinden ücretsiz izinli olanlar her yıl için 3 aya kadar borçlanma yapabiliyor. Doktorlar fahri asistanlık hizmetinde geçirdikleri süreleri borçlanabiliyor.

Gurbetçiye kolaylık

Yurtdışında çalışanlar belli şartlarda bu süreleri borçlanarak emeklilik hesabına katabiliyor. Kadınlar yurtdışında 18 yaşından sonraki süreleri çalışmış olmasalar bile borçlanabiliyor.